Kącik historyczny - Piraci

Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci wokół tematu piractwa powstało wiele mitów i legend. Dziś nasze wyobrażenie o piratach przeważnie ogranicza się do rozsławionego przez romantyków wizerunku rozbójników grasujących na Karaibach. Okazuje się jednak, że ci morscy grabieżcy od najdawniejszych czasów mieli ogromny wpływ na politykę, a nawet historię wielkich imperiów.

Piraci w starożytności

Dla wielu może być to zadziwiające, ale prawdziwy złoty wiek piractwa nastąpił właśnie u schyłku republiki rzymskiej w I w. p.n.e. Ba, rozbójnictwo morskie w tamtym okresie było prawdziwą plagą. Aktywność piratów na akwenie Morza Śródziemnego miała poważny wpływ na stabilność imperium. Według antycznych historyków mieli oni złupić około 400 nadmorskich miast. Odcięli dostawy zboża do Rzymu powodując niedostatek żywności w mieście. Nie cofnęli się nawet przed grabieżami na drogę Via Appia i italijskie miasteczka. Udało im się również uprowadzić młodego Juliusza Cezara, który, co ciekawe, domagał się zwiększenia żądanego przez piratów okupu. Znaczącą walkę z piratami podjął Gnejusz Pompejusz Magnus, który otrzymawszy specjalne uprawnienia, w ciągu kilku miesięcy położył kres ich działalności u wybrzeży Półwyspu Apenińskiego i Grecji.

Piraci berberyjscy

Mało znanym faktem z historii niewolnictwa jest działalność muzułmańskich piratów berberyjskich regularnie najeżdżających od XVI do XIX wieku południowe wybrzeża Europy. W tym czasie uprowadzili oni ponad milion Europejczyków handlując nimi w miastach na północy Afryki. Genezę najazdów dostrzegamy już w 1492 roku, gdy uciekinierzy z podbitego emiratu Grenady wspierani przez Imperium Osmańskie zaczęli organizować morskie eskapady. Na początku XIX wieku mocarstwa europejskie podjęły stanowcze działania przeciw rozbójnikom. Połączone siły Europejczyków bombardowały wybrzeża Berberii, które ostatecznie zostały skolonizowane przez Francję kilkanaście lat później.

Piraci japońscy

Wywodzący się spośród japońskich żołnierzy i rodów kupieckich morscy rozbójnicy (nazywani Wako) od XIII do XVI wieku dokonywali licznych napadów łupieżczych u wybrzeży Japonii, Korei oraz Chin. Wzmianki donoszą, iż docierali także w głąb dużych rzek chińskich. W celu ograniczenia aktywności Wako, rządząca wówczas w Chinach dynastia Ming wprowadziła całkowity zakaz prywatnego handlu z Japonią uniemożliwiając tym samym przechwytywanie pojedynczych okrętów.

Piraci na Karaibach

Od XVI wieku do Europy z Nowego Świata zaczęły spływać regularne dostawy drogich towarów. Ze względu na to i na niestabilne relacje między rywalizującymi ze sobą państwami kolonialnymi wielu ludzi upatrzyło w rozbójnictwie morskim sposób na dostatnie życie. To właśnie u wybrzeży Ameryki poprzez niezwykłe dokonania wyłoniły się znamienite osobistości przyrównywane później do rangi legend. Najsłynniejsza z nich, a więc Edward Teach, znany jako Czarnobrody zasłynął dzięki swoim przywódczy umiejętnościom, charyzmie, oraz licznym napadom. Dokonał między innymi podboju Chaleston, jednego z najważniejszych ówczesnych portów w Ameryce Północnej. Oprócz wolnych rozbójników, na Karaibach grasowali również korsarze, a więc działający na zlecenie władców piraci, którzy w czasie pokoju mieli za zadanie przechwytywać okręty obcych mocarstw. Najbardziej znanym korsarzem był niewątpliwie kapitan Francis Drake w służbie angielskiej królowej Elżbiety. W roku 1577 rozpoczął wyprawę morską na zachodnie wybrzeże Ameryki w celu pokonania monopolu Hiszpanii w handlu na Pacyfiku. Objął w posiadanie korony Kalifornię i wyruszył przez Pacyfik w drogę powrotną do Anglii przekształcając swoją misję w pierwszą angielską wyprawę dookoła świata. Podczas jednej ze swoich podróży załoga Francisa Drake’a stoczyła ciężką bitwę. z hiszpańskim galeonem Castro Verde. Z pomocą przybył mu wówczas słynny polski korsarz w służbie angielskiej, pochodzący z Gdańska Jan Kuna.

Współcześni piraci

Dziś pomimo dużej kontroli obszarów morskich i nakładów na międzynarodowe bezpieczeństwo, nadal zauważalna jest działalność piratów. Szczególnie zagrożonym ich napadami obszarem jest wybrzeże zdestabilizowanej przez wojny domowe Somalii. Niewątpliwą przyczyną piractwa jest drastyczna skala ubóstwa mieszkańców tego regionu. Bojówkarze i byli rybacy działają w kilku zorganizowanych gangach przechwytując różnego rodzaju okręty. W 2009 roku ONZ udzieliło wsparcia finansowego dla rządu Somalii w celu wzmocnienia misji pokojowej wojsk Unii Afrykańskiej. Pojedyncze napady występują dziś również na Karaibach, a także u wybrzeży Indonezji.